Korte antwoord… Waarschijnlijk niet, maar hoe dan wel?
Ik geef het toe, ook ik ging vroeger vaak ‘even snel naar Google’ om een afbeelding te zoeken voor bij een blog of social media update. En dat terwijl ik wist dat die hoogstwaarschijnlijk beschermd waren. Gemak dient de mens, maar gaandeweg kreeg ik er steeds meer moeite mee. Ik wil niet roomser dan de paus zijn, maar elke afbeelding is gemaakt door iemand. Iemand die ook zijn/ haar huur of hypotheek moet betalen, en moet eten.
En er zijn legale alternatieven die net zo goed werken.
Dus daarom dit blog om anderen ook te helpen om legaal de juiste afbeelding voor je blog, website of social media te vinden.
Afbeelding Flowchart
Handige Flowchart om te kijken of je de afbeelding mag gebruiken…
In bijgaande afbeelding kun je voor jezelf bepalen of je een bepaalde afbeelding die je, bijvoorbeeld via Google Image Search, hebt gevonden mag gebruiken.
In deze flowchart zijn twee dingen, parodie en citaat, niet meegenomen. Dat mag meestal als je je aan de specifieke voorwaarden houdt.
Toch maar Google!?
Wil je toch Google blijven gebruiken om je afbeeldingen te zoeken en gebruiken dan is dat toch mogelijk, maar dan moet je wel iets aanpassen!
Je zoekt zoals je gewend bent naar een afbeelding die voldoet aan je zoekterm. Daarna klik je echter op Tools, dan komt er een extra regel onder waarna je op de laatste link klikt waar ‘Gebruiksrechten’ staat. Daar kies je vervolgens voor ‘Creative Commons licenties’.
Creative Commons zijn rechten die de makers soms vrijgeven voor bepaalde gebruikers. Hieronder sommen we de verschillende licenties voor je op en waar je rekening mee moet houden als je een afbeelding met die licentie gebruikt:
-
Attribution-NonCommercial-No Derivatives (CC BY-NC-ND):
Deze licentie betekent dat je een afbeelding mag kopiëren en opnieuw distribueren, maar je kunt deze niet wijzigen en je mag deze niet voor commerciële doeleinden gebruiken. En, zoals de licentienaam al aangeeft, moet je naamsvermelding opgeven. -
Attribution-No Derivatives (CC BY-ND):
Je kunt de afbeelding kopiëren en verspreiden, ook voor commerciële doeleinden, maar je kunt deze niet wijzigen. Je kunt bijvoorbeeld geen overlay-tekst toevoegen, bijsnijden of filters toepassen. Naamsvermelding is vereist. -
Attribution NonCommercial-ShareAlike (CC BY-NC-SA):
Je kunt de afbeelding gebruiken en deze aanpassen tot iets nieuws. Je kunt het echter niet voor commerciële doeleinden gebruiken en je moet je gewijzigde werk delen met hetzelfde type CC-licentie en naamsvermelding verstrekken. -
Attribution-NonCommercial (CC BY-NC):
Hetzelfde als hierboven, maar zonder de vereiste om dezelfde CC-licentie te gebruiken voor aangepast werk. -
Attribution-ShareAlike (CC BY-SA):
Je kunt de afbeelding gebruiken en deze aanpassen tot iets nieuws. Je kunt het voor commerciële doeleinden gebruiken, maar je moet je gewijzigde werk delen met hetzelfde type CC-licentie en bronvermelding.
-
Attribution (CC BY):
In principe is de enige vereiste om de attributie te verstrekken. -
Public domain/No copyright:
Als een maker afstand heeft gedaan van al zijn rechten of het auteursrecht is verlopen, komt het werk in het publieke domein. In Creative Commons wordt dit vermeld als CC0 1.0 Universal (CC0 1.0). Dit is de licentie waar je naar moet zoeken als je niet-auteursrechtelijk werk wilt.
Zoals je ziet zijn er behoorlijk wat mogelijkheden, maar let wel op de voorwaarden waar je je aan moet houden als je de afbeelding gebruikt.
Voor wat betreft naamsvermelding heb ik ook nog een handige tip. Je wilt niet altijd een fotobijschrift gebruiken en in social media updates moet je vaak rekening houden met de lengte van je tekst. Dan kun je de naamsvermelding en/ of licentie attributie ook plaatsen in de ‘Alt-tekst’ van je afbeelding. Ieder CMS en alle social media platformen ondersteunen dit tegenwoordig.
Extra tip! Via de links die verschijnen als je op tools klikt kun je heel specifiek op afbeeldingen zoeken: hoe groot ze moeten zijn, welke hoofdkleur de afbeelding moet hebben, wat voor soort afbeelding en hoe oud die mag zijn.
Eigen fotografie
Als het gaat om foto’s voor je website, dan zou ik ook het inhuren van een eigen fotograaf overwegen, of desnoods zelf een camera ter hand te nemen. Geen camera? Geen probleem! Als je een smartphone hebt dan is die hoogstwaarschijnlijk in staat om kwalitatief goede foto’s te maken.
Maar een echte fotograaf inhuren zou ik zeker overwegen. Je krijgt unieke professionele beelden die echt over jouw product of dienst gaan. Voor illustratieve ‘kantoorfoto’s’ kun je je eigen medewerkers in het zonnetje zetten, je hoeft je geen zorgen te maken over rechten én je kunt ze zo vaak en overal gebruiken als je wilt.
Stock Afbeelding
Mochten al bovenstaande mogelijkheden toch niet het gewenste resultaat geven, dan kun je altijd terugvallen op stock fotografie. Er zijn twee verschillende ‘smaken’: gratis en betaald.
Het voordeel van gratis is dat je er niet voor hoeft te ‘betalen’, maar veelal zijn die gratis foto’s ook voorzien van Creative Commen licenties. Maar we hebben je eerder uitgelegd hoe je daaraan kunt voldoen. Als je googlet op gratis stockfoto’s krijg je legio sites. Ik maak veelal gebruik van twee: UnSplash en Pexels.
Het nadeel van gratis stock foto’s is dat veel andere mensen ze ook gebruiken… En dat zie je, als je regelmatig allerlei websites bezoekt, dan herken je ze zo op verschillende websites.
Dan zijn betaalde sites als iStockphoto of Shutterstock betere opties. Je maakt nog steeds gebruik van stockfoto’s, maar omdat ze betaald zijn zie je ze minder vaak en heb je dus minder kans dat jouw concurrent dezelfde foto gebruikt.
Adobe Stock Afbeelding
Een alternatief voor beide is alleen voor mensen die gebruik maken van de tools van Adobe, afhankelijk van je abonnement krijg je daarbij direct toegang tot Adobe Stock waarbij je maandelijks een bepaalde hoeveelheid credits krijgt die je kunt gebruiken om foto’s uit te kiezen.
Delen van social media updates
Een apart geval is het delen van social media updates door ze te embedden op je website, of door ze te sharen via je eigen account. In bijna alle gevallen is het toegestaan om updates van anderen te embedden via de optie die het platform biedt. Dus zoals hieronder als voorbeeld de Instagram update van ons zusterbedrijf System4:
Dit bericht op Instagram bekijken
En ook Twitter kent de optie om tweets in je website te embedden:
Iedereen kijkt geregeld tegen een mooi opgezet frontend van een Social Media kanaal. Maar er zit nog véél meer achter! Denk jij ook zo’n platform te kunnen bouwen?
Prove it!😏👉 https://t.co/fVvK09Gb4h 👈#SocialMediaDay #MayTheFoursBeWithYou #Programmeren #SocialMediaDay2022 pic.twitter.com/61iqdQRqWK— System4 (@System4nl) June 30, 2022
En zelfs LinkedIn laat je updates op deze manier delen:
Ook het re-sharen via de tools van de social media platformen is meestal toegestaan; maar een screenshot maken en die delen dan weer niet. Het gebeurt niet vaak dat er tegen opgetreden wordt, maar voorkomen is beter dan verontschuldigen voor de rechtbank.
Conclusie
Zoals je ziet zijn er talloze manieren waarop je legaal foto’s voor op je website of je social media updates kunt gebruiken. Zowel gratis als betaalde opties zijn volop voorhanden. Maar zelfs als je gratis foto’s gebruikt moet je er wel rekening mee houden dat je de credits geeft aan de oorspronkelijke makers door je te houden aan de Creative Commons licenties, mits die van toepassing zijn.
